,,Zima lwów" Jan Costin Wagner

Tytuł oryginału: Im Winter der Löwen

 Przyznam, że jestem trochę zaskoczona jak zbieżne są moje wybory książkowe. Trzeci kryminał w tym roku i trzeci rozgrywający się zimą. Tym razem padło na surową Finlandię.

Detektyw Joenntaa stracił żonę i od tego czasu jego święta to dyżur na posterunku i alkohol. Dokładnie takie same mają być te bieżące. Wszystko zmienia się gdy w drzwiach posterunku pojawia się młoda prostytutka. Wybija go ona z marazmu, w którym się znalazł. Ale to nie ona przykuje uwagę. Następnego ranka detektyw zostaje wezwany do ciała znalezionego w lesie. Zabitym okazuje się policyjny patolog. Krótko przed śmiercią był on gościem w popularnym talk-show. Wkrótce zostaje także zamordowany drugi z gości tego wieczora - wytwórca manekinów a sam gospodarz zostaje ranny. Wszystko koncentruje się wokół programu, który kogoś wprawił w taką wściekłość, że skłonił go do zbrodni.

,,Zima lwów" to kryminał surowy, zimny, bardzo precyzyjny i skrupulatnie zmierzający do celu. I mimo, że zagadka kryminalna jest ciekawa i nietuzinkowa to zdecydowanie więcej mówi o charakterze bohaterów. Jest opowieścią o surowych, zamkniętych w sobie ludziach, którzy nie umieją sobie radzić z traumą, śmiercią, żałobą. Są jak manekiny, wysoko funkcjonujące roboty obdarte z uczuć, na wierzchu chłodne, surowe ale wewnątrz pogubione i nie radzące sobie z uczuciami. Autor doskonale oddaje ten klimat, właściwie nie robiąc nic. Krótkie rozdziały, precyzyjnie skonstruowane sceny, niejednoznaczni bohaterowie. To wszystko wystarczy by czuć chłód i samotność. Właściwie ma się wrażenie, że cały czas panuje przytłaczający mrok i zima.

,,Zima lwów" może nie jest jakimś przełomowym kryminałem ale zdecydowanie odbiega od tego co ostatnio czytałam. Nie ma sielskiej, familiarnej atmosfery Fjallbacki czy Lipowa. Nie ma mrocznych tajemnic z przed lat. Nie ma szokujących zwrotów akcji. Jest tylko czyjś ból, czyjaś rozpacz, która musiała znaleźć ujście. Jest żałoba, jest mrok, jest pustka. Ten kryminał jest tak surowy jak finlandzka zima. I chyba dlatego tak bardzo przykuwa uwagę. Dlatego tak bardzo oddziałuje na emocje. Z pewnością jest warty uwagi.

,,Cieszę się, że moja mama umarła" Jennette McCurdy

Tytuł oryginału: I'm glad my mom died

 Jeszcze przed otwarciem, ta książka szokuje! ,,Cieszę się, że moja mama umarła" to raczej nie jest zapowiedź sielskiej, cukierkowej opowieści, nawet jeśli jej bohaterką jest była dziecięca gwiazdka. Ale właśnie tak, Jennette McCurdy zdecydowała się opowiedzieć światu jak wygląda radosny, kolorowy świat, który miliony dzieci, nastolatków i dorosłych chłoną przez ekrany. Różowy, radosny i cudowny on wcale nie jest gdy gasną światła.

Chociaż wiele małych dziewczynek, na pytanie kim chcą zostać w przyszłości, odpowiada aktorką to Jennette McCurdy do nich nie należała. Wychowana w mocno specyficznym domu, na przedmieściach Los Angeles, nie marzyła o byciu w centrum. To było marzenie jej matki, która mocno pchała córkę (wtedy zaledwie sześcioletnie dziecko) w kierunku aktorstwa. Mała Jenny miała osiągnąć wszystko to co dla Debry było niedostępne. Pierwsze małe sukcesy prowadziły do silnego uzależnienia córki od matki. Wytworzyła się toksyczna zależność, która prowadziła kolejno do anoreksji, zatrzymania dorastania, bulimii, alkoholizmu a w dorosłym życiu niezdrowych związków z mężczyznami. Matka, w imię ,,dobra i kariery", kontrolowała każdy aspekt życia dziewczyny. Jej sposób jedzenia, ubierania czy co najbardziej szokujące kąpała ją i kontrolowała jej ciało do szesnastego roku życia. Jednak fizyczna przemoc to zaledwie jeden aspekt. Matka wywołała w Jennette tak silne poczucie uzależnienia oraz nieustanne poczucie winny, że dziewczyna nie umiała normalnie funkcjonować. Kolejne sukcesy aktorskie (aż do głównych ról w ,,iCarly" i ,,Sam i Cat") tylko to potęgowały. Dodatkowo cała odpowiedzialność za rodzinę, została przerzucona na barki nastolatki.

Jennette w swojej opowieści jest bezpośrednia i do bólu szczera. Lekkość jej pióra i swoboda z jaką opowiada o najbardziej traumatycznych momentach swojego życia są szokujące. Pisze z ironią ale nadal czuć tam zagubienie i zniszczoną psychikę dziecka. Jak sama mówi, wtedy gdy powinna dorastać i kształtować swój charakter, ona odgrywała kogoś innego i próbowała zadowolić najbliższych. To tłumienie własnego ja, w końcu wybuchło i doprowadziło sytuacji, z którymi niewielu dorosłych umiałoby sobie poradzić. McCurdy kosztowało to wiele wysiłku, bólu, trudu. Musiała podjąć radykalne kroki by zrozumieć kim jest i co chce robić dalej.

Ta autobiografia to książka, którą powinni czytać rodzice, szczególnie jeśli we wczesnym dzieciństwie próbują je wepchnąć na drogę kariery. Nie ma bezbolesnego dziecięcego sukcesu! Cukierkowy, telewizyjny świat nie istnieje bo zanim jest tylko przemoc - fizyczna, słowna, psychiczna, seksualna. Jest niszczenie psychiki dziecka i okradanie go z tego co najcenniejsze - dzieciństwa i własnego ja. To autobiografia, która boli, podczas lektury. Bardzo szczera, bardzo dobitna, bardzo osobista. Polecam!

p.s. WYZWANIE 2024 - Przeczytaj tyle ile masz wzrostu: 135,1 cm - 2,5 cm = 132,6 cm. 

,,Ekipa do naprawy świata" Anne Sverdrup-Thygeson

Tytuł oryginału: Op de schouders van de natuur

Zasadniczo wszyscy wiemy, że nie jesteśmy sami na planecie. Wiemy też, że potrzebujemy wielu istot aby móc przetrwać. Tylko, że nasza wiedza ogólna mimo wszystko daleka jest od tego jak bardzo skomplikowane zależności nas otaczają. Wiemy, że potrzebujemy roślin i zwierząt jako źródła pożywienia czy okrycia. Jednak to zaledwie sam czubek góry lodowej.

,,Ekipa do naprawy świata" to fascynujący, skondensowany przewodnik po ekosystemie. Lekko, z humorem ale także ogromną wrażliwością opowiada o skomplikowanych relacjach pomiędzy gatunkami a ludźmi i jak to wpływa na świat oraz do czego można to wykorzystać. To arcyciekawa wyprawa do świata, którego nie dostrzega się na co dzień ale który ogrywa ogromną rolę. Wydaje nam się, że wszystko wiemy ale dopiero ta książka otwiera oczy jak doskonale skonstruowaną machiną jest nasza planeta i jak łatwo zakłócić jej naturalny cykl. Nigdy nie pomyślałabym, że z taką ciekawością będę czytać o osach i figowcach, owadach czy to jakie znaczenie ma przemieszczanie się wielkich ssaków morskich dla życia i prawidłowego funkcjonowania oceanów. To fascynujące i przerażające, że nie zdajemy sobie sprawy jak wiele zależy od małych organizmów, których nawet nie zauważamy lub nie zdajemy sobie sprawy z ich istnienia. Jak wiele odkryć a potem wynalazków zostało dokonanych dzięki obserwacji naturalnie funkcjonujących zależności czy istnień. Autorka dobitnie przypomina nam, że najważniejsze elementy naszego życia nie pochodzą ze sklepu, nie my jej wymyśliliśmy czy wytworzyliśmy - one są dziełem natury a my tylko je podbieramy lub próbujemy skopiować.

,,Ekipa do naprawy świata" to książka, która każdy powinien przeczytać. Bez patosu, czy nagany mówi o najważniejszym temacie współczesnego świata - o trosce o naszą planetę. Okraszona ogromną dawką humoru, w formie ciekawostek przemyca ogrom wiedzy z zakresu ekologii i biologii. To nie moralizatorstwo ale rozbudzanie ciekawości i w najbardziej naturalny sposób pokazywanie piękna i geniuszu natury, o który powinno się dbać aby przetrwał dla kolejnych pokoleń. To mądre, spokojne mówienie o ważnych sprawach budujące świadomość oraz rozbudzające ciekawość naturą. Polecam! 

p.s. WYZWANIE 2024 - Przeczytaj tyle ile masz wzrostu: 137,8 cm - 2,7 cm = 135,1 cm.

,,Jedyne prawdziwe miłości" Taylor Jenkins Reid

Tytuł oryginału: One True Loves

 Emma kilka lat wcześniej straciła ukochanego męża w wypadku samolotu. Był jej bratnią duszą, miłością życia, kimś z kim była związana od siedemnastego roku życia. Długo i boleśnie próbowała się pozbierać i zacząć na nowo żyć. Wróciła do rodzinnej miejscowości i tam spotkała Sama - przyjaciela z lat nastoletnich. Zakochała się a potem zaręczyła. Gdy wydawało się, że wszystko znowu w jej życiu jest na swoim miejscu, dostała szokującą wiadomość. Jess żyje i został odnaleziony. I co teraz z jej życiem? Która miłość była tą najważniejszą i prawdziwą?

,,Jedyne prawdziwe miłości" to moje drugie spotkanie z T.J. Reid. Wcześniej czytałam tylko późniejszą powieść autorki ,,Malibu płonie". Ta jest jedną z jej pierwszych. I bardzo to widać. Przyznam, że mam problem z tą autorką. Widzę zachwyty w internecie, jednak nie do końca rozumiem dlaczego. Chociaż może inaczej. Gdybym miała kilkanaście lat mniej może też bym się zachwycała bo Taylor Jenkins Reid pisze dobrze. Jest sprawną pisarką, która na maksa wykorzystuje różne zabiegi próbując oddziaływać na czytelnika. Tylko, że jest to bardzo powierzchowne. To nie jest powieść psychologiczna tylko dobrze napisane czytadło/romans/melodramat. I właśnie ta powieść jest tego najlepszym przykładem.

Czyta się to świetnie. Akcja płynie gładko, najpierw obserwujemy dorastanie, zakochanie się w sobie bohaterów, wchodzenie dorosłość i wtedy właśnie dochodzi do tragedii, która zmieni wszystko. Autorka próbuje oddać uczucia Emmy po stracie ukochanego i cały proces żałoby aż do momentu przełomowego. I tutaj zaczynają się schody, bo to co dzieje się po ponownym pojawieniu się Jessa jest naiwne, melodramatyczne i stereotypowe. Właściwie od razu można przewidzieć jaką decyzję podejmie Emma bo widać to nawet po konstrukcji bohaterów. Rozterki dziewczyny są spłycone maksymalnie i właściwie rozwiązują się jak za dotknięciem magicznej różdżki. Zupełnie brakuje też jakichś reakcji ze strony otoczenia czy nawet samych zainteresowanych czyli Jessa i Sama.

,,Jedyne prawdziwe miłości" nie jest powieścią złą. Jest typowym romansem i można z nią spędzić doskonale czas. Idealnie nadaje się na momenty gdy potrzebujemy czegoś lekkiego, do bólu romantycznego i wzruszającego oraz przymkniemy oko na wszystkie uproszczenia. Absolutnie można się z nią bawić idealnie albo czytać jako przerywnik pomiędzy czymś mocniejszym. Autorka umie pisać, ma świetny styl ale tej historii brakuje tego czegoś co mogłoby wbić w fotel i zmusić do wylania morza łez wraz z bohaterką. Czyta się ekspresowo i chyba tylko dlatego Emma nie irytuje bo gdyby ta powieść była dłuższa to myślę, że można by mieć dość jej absurdalnych zachowań. Jeśli ktoś szuka czegoś na wieczór, pod kołdrę, co nie będzie zbytnio angażujące a uprzyjemni to polecam. Reszta spokojnie może się obejść bez tej książki.

,,Arystokratka pod ostrzałem miłości vol. 1"

 

Tytuł oryginału: Aristokratka pod palbou lásky

Arystokratka wróciła. To znaczy wróciła do zamku Kostka. Po wszystkich przygodach na belgijskim dworze, po dumnym przekazaniu ,,Burdelu w kuchni" królowej Beatrice Maria, matka i pani Cicha powróciły. Tylko to co zastały w zamku to tylko cienie ludzi: ojciec, Józef i pan Spock chyba nigdy na czyjś widok się tak nie cieszyli, już nie mówiąc o dogach. Jednak pozostawienie ich samych z Deniską nie było mądre. I gdy wydaje się (przez całe 5 sekund), że w zamku zapanował spokój to nagle przybywa holenderska ekipa telewizyjna by kręcić reality show o mieszkańcach Kostki, nadciąga tornado zwane zjazd właścicieli psów a jak ktoś jeszcze narzeka na spokój to Maria w żaden sposób nie może zdecydować się, którego z wielbicieli wybrać.

Nie zdawałam sobie sprawy, że tak tęskniłam za szalonymi mieszkańcami zamku Kostka. ,,Arystokratka pod ostrzałem miłości vol 1" to absurdalny humor w najlepszym wydaniu. Wybuchy niekontrolowanego śmiechu gwarantowane, szczególnie jeśli się już trochę zaprzyjaźniło z bohaterami. Nawet główny wątek, czyli miłosne rozterki Marii nie jest tak ważny. Zdecydowanie zabawniejsze jest obserwowanie kolejnych perypetii mieszkańców, którzy teraz wszystko robią pod czujnym okiem kamer (oczywiście nie za darmo). Tam się tyle dzieje, że aż ciężko uwierzyć że to tylko sto kilkadziesiąt stron bo absurd goni absurd i właściwie nie można przestać się śmiać a gdy przestajemy to pojawia się myśl jakim cudem zamek jeszcze stoi a Maria nadal żyje.

Uwielbiam serię o Arystokratce a ten tom absolutnie mnie kupił. Jest tak jak powinno być. Szybko, szalenie, absurdalnie i śmiesznie, chociaż jest kilka zaskoczeń bo kto spodziewałby się, że Józef pisał opowiadania (!). Przyznam, że z niecierpliwością czekam na kolejny tomik bo jestem absolutnie ciekawa jak skończy się tak totalnie odklejona przygoda. Polecam!

,,Pogromca lwów" Camilla Läckberg

Tytuł oryginału: Lejontämjaren

 Dawno nie sprawdzałam, co dzieje się we Fjällbacce ale po kilku letniej przerwie postanowiłam wrócić i nadrobić tomy. ,,Pogromca lwów" to też, mój dopiero drugi kryminał, jaki czytam w tym roku i moje pierwsze wrażenie było, że ponownie trafiam na ten sam motyw co we wcześniej czytanych ,,Rodzanicach". Cóż, trudno uciec od takich skojarzeń gdy w obu przypadkach mamy do czynienia z małymi miejscowościami skutki zimą i zbrodnią, której ofiarą jest nastolatka, która wcześniej zaginęła. Jednak to tylko pierwsze wrażenia bo potem jednak kierunek akcji jest zupełnie inny, no i lokalny koloryt też dużo wnosi.

Patrick i jego współpracownicy muszą zająć się sprawą Victorii. Nastolatka zaginęła kilka tygodni wcześniej i właśnie się odnalazła. Wyszła właściwie znikąd wprost pod nadjeżdżający samochód. Jednak to nie odrażenia jakich doznała w trakcie wypadku będą przyczyną jej zgonu. Ktoś już wcześniej się nad nią znęcał i brutalnie ją okaleczył. Nie jest ona jedyną zaginioną nastolatką. Posterunek we Fjällbacce będzie musiał podjąć współpracę z innymi w całej Szwecji aby znaleźć ślady, które mogłyby pomóc pozostałe zaginione dziewczęta. Równocześnie Erica zaczęła pracę na nową książką opisującą zbrodnię z przed lat. Jej rozmówczyni od kilku lat przebywa w wiezieniu za zabicie męża. Tylko, że tak właściwie nie chce mówić o tym co się stało. A sprawa jest dużo bardziej skomplikowana i sięgająca do współczesności.

,,Pogromca lwów" to powrót do stylu, do jakiego przyzwyczaiła nas Camilla Läckberg. Trudne, skomplikowane, wyniszczające psychicznie śledztwo łagodzone jest przez absurdy codzienności. Nadal mamy gapowatego Mellberga, wścibską Erikę, która trafi nie tam gdzie powinna, codziennie utarczki z dziećmi i teściową. Jednak nawet szara rzeczywistość nie jest do końca w stanie przykryć tego co stało się z Victorią i jak bardzo śledczy będą musieli się zaangażować by dotrzeć do prawdy, która nawet na koniec nie okaże się taka oczywista jak byśmy chcieli. ,,Pogromca lwów" to historia czystego zła, szaleństwa i okrucieństwa, które rozgrywa się przez wiele lat tuż obok i nikt nie ma odwagi powiedzieć dość. Dopiero zupełny przypadek doprowadzi do tego, że makabryczne wydarzenia wyjdą na wierzch. To też kolejny raz opowieść o rodzinach, które nie są takie jak je widzimy i chcielibyśmy wierzyć, że są. Zło wcale nie jest widoczne na pierwszy rzut okaz a pozory mylą i to bardzo.

Dziewiąty tom serii o Fjällbacce czytany po tak długiej przerwie był dla mnie idealnym powrotem. Cała sprawa kryminalna jest skomplikowana, wielowątkowa i sięgająca daleko w przeszłość. Ma spory ciężar emocjonalny ale autorka dwoi się i troi żeby nie przytłoczyć ani czytelnika, ani swoich bohaterów. Zachowuje odpowiedni poziom emocji aby skutecznie przykuć uwagę aż do samego finału,  i nawet wtedy serwuje najbardziej zaskakujący zwrot. Mimo, że pewne poszlaki pojawiają się od początku, to jednak trzeba czekać do samego końca by dowiedzieć się co właściwie się stało a będzie to z pewnością dla wielu szokujące. Jednak trzeba też pamiętać, że seria ta jest przede wszystkim rozrywką i to serwuje na naprawdę niezłym poziomie. Polecam!

p.s. WYZWANIE 2024 - Przeczytaj tyle ile masz wzrostu: 141,0 cm - 3,2 cm = 137,8 cm.    

 

,,Dzień księżnej" Sarah McLean

Tytuł oryginału: The Day of the Duchess

 Ostatnio czytałam sporo książek, które wymagały więcej uwagi i zaangażowania lub były trudniejsze pod względem emocjonalnym. Dlatego w ramach odpoczynku i zadbania o swój komfort czytelniczy postanowiłam sięgnąć po coś, co zawsze działa na mnie dobrze czyli romans historyczny. Z Sarah McLean też już kiedyś w przeszłości miałam do czynienia i skojarzenia pozostały pozytywne więc wybór (dosyć przypadkowy) padł na ,,Dzień księżnej".

Powieść ta jest trzecim tomem cyklu, który dawno temu zaczęłam czytać ale później go nie kontynuowałam. Miałam jakieś mgliste wspomnienie o lekkiej, romantycznej i zabawnej historii więc dokładnie tego samego się spodziewałam także w tym przypadku. Jednak spotkało mnie ogromne zaskoczenie. Historia Mala i Sery zaczyna się z hukiem, prawie dosłownie, bo po ponad trzech latach do Izby Lordów wpada zaginiona żona i głośno domaga się ... rozwodu. Mąż mimo, że w szoku absolutnie nie zgadza się z tym, chociaż z zupełnie innych powodów niż można się spodziewać. Wcale nie pała żądzą zemsty, wręcz czymś przeciwnym i postanawia uknuć przebiegłą intrygę aby jednak przekonać żonę do pozostania jego żoną.

,,Dzień księżnej" mimo, że z pozoru opowieścią lekką, przewidywalną i momentami nawet przebija jej w niej humor to, jednak przez większą część jest opowieścią smutną. To opowieść o dwójce ludzi, którzy się kochają do szaleństwa ale nie umieją się porozumieć i każde z nich ma poczucie, że sama miłość nie wystarczy. Mają świadomość straconych szans oraz błędów jakie popełnili. Są obok siebie, oboje realizują przebiegły plan uknuty przez Mala ale cały czas czuć ich zagubienie oraz rozpacz i świadomość, że jednak rozstanie będzie czymś nieuniknionym.  Ich historia, którą równocześnie poznajemy w retrospekcjach, to opowieść o szaleńczej namiętności, głupich niedopowiedzeniach i błędnych decyzjach. To ich boleśnie rozdzieliło i stworzyło mur  nie do pokonania. Jednak nie byłby to dobry romans historyczny gdyby nie pojawiła się nadzieja oraz szansa by móc spróbować jeszcze raz.

,,Dzień księżnej" nie jest tak banalną opowieścią jakiej się spodziewałam. Jest czymś więcej, mimo, że doskonale wpisuje się w konwencję. Oferuje całą gamę emocji od smutku, przez wzruszenie, śmiech aż po euforię. To także w pewien sposób opowieść o zmianach i uczeniu się co jest najważniejsze w życiu. Przyznam, że spędziłam z tą powieścią bardzo przyjemnie czas, dlatego spokojnie mogę ją polecać dalej.

,,Biblioteki. Krucha historia" Andrew Pettegree, Arthur der Weduwen

Tytuł oryginału: The Library: A Fragile History

 Miejscem, które kocham miłością bezgraniczną jest biblioteka. Od momentu gdy jako sześcio- lub siedmiolatka po raz pierwszy zostałam tam zabrana przez mamę, po dziś dzień. Zmieniały się biblioteki, zmieniały się miejscowości ale jedno pozostaje niezmienne. Zawsze jest jakaś biblioteka w moim życiu. I co zaskakujące, nawet gdy jestem w obcym mieście, w obcym kraju - bibliotekę zawsze znajdę i MUSZĘ odwiedzić. Więc chyba oczywistym jest, że praca ,,Biblioteki. Krucha historia" (oczywiście wypożyczona z biblioteki) to pozycja, którą musiałam przeczytać.

Autorzy zabierają nas w fascynującą podróż przez tysiąclecia by pokazać cały proces kształtowania się instytucji, którą znamy obecnie jako bibliotekę. Od Sumerów i Biblioteki Aleksandryjskiej po współczesne zbiory książek. Pokazują, że nie wszystko było tak oczywiste jak nam się dziś wydaje. Biblioteka Aleksandryjska wcale nie była tak wielka jak głosi legenda, Rzymianie niekoniecznie tworzyli biblioteki chociaż wymieniali się ,,książkami". Paradoksalnie średniowiecze i klasztory przyczyniły się do przechowania kultury antycznej. Historia książek i bibliotek to lustro w którym odbija się cała historia świata. Zależne od polityki, nastrojów społecznych i religijnych były zbierane, rozbudowywane, kradzione i niszczone. Miały większą siłę oddziaływania niż możemy sobie w ogóle wyobrazić. Pokazywały nie tylko wiedzę, mądrość czy erudycję ale także pożądliwość, chciwość, małostkowość. Zaskakujące ale historia bibliotek nie jest do końca historią czytania. Książki i biblioteki miały być symbolem statusu społecznego, ich obecność w domu czy gabinecie podnosiła pozycję właściciela, więcej mówiła o jego statusie ekonomicznym niż intelektualnym. A gdzie pieniądze tak też i zbrodnie, wojny i dramaty. Absolutnie nie można powiedzieć, że jest to opowieść pokryta kurzem, wręcz przeciwnie to dynamiczny, zaskakujący obraz dziejów opowiedziany z perspektywy, której nikt się nie spodziewał.

,,Biblioteki. Krucha historia" to uczta dla bibliofilów i wszystkich zakochanych w bibliotekach. Pasjonująca, pełna zaskoczeń opowieść pokazująca jak żywym i ciągle podlegającym zmianom organizmem jest biblioteka. Wydawałoby się, że nie ma nic bardziej stałego i niezmiennego, natomiast jest to instytucja, której trybiki są w wiecznym ruchu i dopasowują się do świata i potrzeb czytelników. Myślę, że każdy będzie zaskoczony tym jak burzliwe i dramatyczne są dzieje wielu księgozbiorów i co zadecydowało, że wiele wygląda tak a nie inaczej. Dla mnie osobiście ta praca to idealne podsumowanie wiedzy, którą kiedyś wyniosłam ze studiów bibliotekoznawczych. Cała najważniejsza wiedza przekazana jest w formie opowieści, którą czyta się jak najlepszą powieść. Polecam!

 

p.s. WYZWANIE 2024 - Przeczytaj tyle ile masz wzrostu: 144,8 cm - 3,8 cm = 141,0 cm.    

,,Kacheksja" Krystian Nowak

 Właściwie nie wiem, dlaczego ta akurat książka znalazła się na mojej półce w serwisie Legimi. Jest to coś zdecydowanie odbiegającego od książek, po które normalnie sięgam. Formą nie do końca właściwie nawet przypomina powieść, raczej jest to strumień myśli, luźnych wątków, refleksji, notatek czy zebranych w jedną całość największych banałów.

Początkowo było mi się ciężko przekonać do tej historii. Miałam wrażenie, że trafiłam w sam środek chaosu panującego w głowie narratora, trzydziestokilkulatka, mieszkającego w Warszawie i pracującego w dużym banku inwestycyjnym. Wydaje się, że jego egzystencja jest zwyczajna, nudna tak  jak jego praca i w zupełności niczym się nie wyróżniająca gdyby nie specyficzne hobby. Fascynuje go śmierć, a właściwie jej ekonometria, ze szczególnym uwzględnieniem ludobójstwa. Liczby odnoszące się do masowych zgonów, ciągle myślenie o śmierci w pewien sposób idealnie pasują do jego życia, które jak stopniowo się przekonujemy nie jest takie jednoznaczne. Jest zaplątany w skomplikowane relacje rodzinne i miłosne, które nie są takie jak można się spodziewać na pierwszy rzut oka. Nic tak nie jest jednoznaczne czy przewidywalne.

,,Kacheksja" to powieść mocno specyficzna. Taka, w której absurd i przerysowanie miesza się z mocnymi refleksjami na temat współczesnego społeczeństwa. Banał i truizmy łączą się z groteską by pokazać co jest ważne a co nie. Dodatkowo niczym we współczesnej wersji średniowiecznego danse makabre cały czas obecna jest śmierć, która nie uszlachetnia, nic nie wyjaśnia, jest absurdalna i nieoczekiwana. To opowieść dziwna, pokazana w krzywym zwierciadle, przepełniona ironią i sarkazmem ale opowiadająca o współczesnych bolączkach samotności, niezrozumieniu, wyobcowaniu, inności, nietolerancji. Nie wiem, czy poleciłabym ją komukolwiek ale do mnie trafiła, chociaż początkowo byłam raczej zniechęcona.

,,Genialna przyjaciółka" Elena Ferrante

Tytuł oryginału: L'amica Geniale

 W trakcie czytania cały czas towarzyszyła mi myśl: ,,Kurczę, dlaczego ja tej książki nie przeczytałam wcześniej?" Od dobrych kilku lat zalegała na czytniku, kilka razy nawet otwarłam ją i zamknęłam. Krążyłam, krążyłam, krążyłam, aż wreszcie nadszedł ten moment i tak historia trafiła tam gdzie powinna.

,,Genialna przyjaciółka" to pierwszy tom cyklu Eleny Ferrante opowiadającego o dorastaniu oraz życiu w biednej dzielnicy Neapolu przełomu lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych. Bohaterkami są dwie dziewczynki Elena i Lila. Lila od początku jest tą genialną, obdarzona inteligencją i ciekawością świata, wyrasta ponad otoczenie. Jednak nie ma szans się rozwijać i skończyć coś więcej niż tylko szkołę podstawową. Jednak nie poddaje się i ze wszystkich sił dąży do wiedzy, równocześnie próbując zmienić swoją sytuację życiową. Sytuacja Eleny jest odwrotna - jest dobrą uczennicą ale jej motywacją do rozwoju jest Lila, jednak to ona dostaje szansę od losu i może wyjść  pora obręb dzielnicy, najpierw uczęszczając do gimnazjum potem liceum.

Losy dziewczynek rozdzielone, mimo wszystko cały czas są złączone. Razem przeżywają pierwsze sukcesy, porażki, dorastają i poznają czym są uczucia. Ich oczami widzimy świat biedy i niesprawiedliwości, gniewu i frustracji, które wyładowywane są na najbliższych. Ich losy to nie bajka o tym, że bycie mądrym i ładnym prowadzi od razu do sukcesu i zmiany sytuacji życiowej. Droga ku temu jest wyboista i pokryta osobistymi poświęceniami a im szybciej się dorośnie tym lepiej. Dorośli tutaj nie są opiekunami, oni nie troszczą się o dzieci, są szorstcy, brutalni, pozbawieniu nadziei na zmianę, pogrążeni w marazmie i to przekazują dalej. Włoskie społeczeństwo pokazane na kartach powieści Ferrante, to nie lekkoduchy, wysławiające dolce vita, to ludzie przegrani, pozbawieni złudzeń, próbujący przetrwać kolejny dzień.

,,Genialna przyjaciółka" mimo, że napisana bardzo lekkim tonem to powieść, która przytłacza realizmem i bezpośredniością przekazu. Jest dosłowna. Wywołuje całą gamę emocji, od gniewu, frustracji, przerażenia, które czasem przytłaczają ale równocześnie nie da się od niej oderwać. To opowieść, którą chce się obserwować, chce się wiedzieć co będzie dalej. Chce się mieć nadzieję, że jest szansa wyrwać się z przedmieść. Polecam!

,,Zakupy w PRL" Wojciech Przylipiak

Ostatnie kilka lat bardzo mocno odcisnęły się na naszym zachowaniu. Zmieniły się nasze nawyki, styl pracy czy zakupów. Trudno nam sobie wyobrazić czasy kiedy nie robiło się szybkich zakupów przez internet i właściwie po każdą rzecz trzeba było iść do sklepu. Dlatego jeszcze trudniej nam, pokoleniu które dorosło już w XXI wieku, wyobrazić sobie świat zakupów i sklepów z PRLu. Niby każdy słyszał o kartach, ciągłych brakach towarów i niekończących się kolejkach, jednak jest to dla naszego pokolenia abstrakcja. Na szczęście jednak pojawiła się książka ,,Zakupy w PRL-u" która choć trochę może przybliżyć ten temat.

Reportaż Wojciecha Przylipiaka to barwna, pełna anegdot wyprawa do czasów PRL-u opowiedziana z perspektywy handlu. Opowiada nie tylko o okresie gdy wszystkiego brakowało, przywołuje słynne ,,rzuty" towarów czy kolejki ale także, a może przede wszystkim opowiada o ludziach, którzy stali po drugiej stronie lady i mierzyli się z problemami. To także historia rodzących się w Polsce różnego rodzaju sklepów w tym tych największych i najsłynniejszych będących zaczątkiem współczesnych galerii handlowyc - Domów Towarowych, GSów i innych jakie pojawiały się. To opowieść o handlu pozanstytucjonalnym, który rozwijał się na bazarach i placach handlowych, o kombinowaniu i załatwianiu rzeczy pod ladą. To także obszerna relacja o świecie widzianym zza okienek kiosku oraz o rodzącym się rynku modowym.

,,Zakupy w PRL-u" nie jest może pozycją wybitną czy przykuwającą uwagą drobiazgowością ale ma bardzo anegdotyczny, gawędziarski klimat, pełna jest prawdziwych wspomnień i licznych odwołań do kultury. Z ogromnym sentymentem i nostalgią podchodzi to tematu próbując mimo wszystko pokazać go od tej pozytywnej strony, nie zapominając, że najczęściej nie było tak różowo. Myślę, że ta publikacja ma bardziej za cel zachować wspomnienia, dać delikatnie poczuć klimat niż budować realny, udokumentowany obraz, co nie oznacza, że autor nie przeprowadził badań i nie zabrał odpowiedniej ilości materiałów źródłowych. Doskonale odrobił zadanie ale wspomnieniową narrację by jego reportaż stał się bardziej naturalny. Przyznam, że bardzo lubię takie właśnie opowieści o przeszłości bo przenoszą klimat, nie są idealnie wypieszczone a dzięki temu bardziej autentyczne, wywołują uśmiech i pokazują świat, który już przeminął. Polecam!

,,Czas krwawego księżyca" David Grann

Tytuł oryginału: Killers of the Flower Moon. The Osage Murders and the Birth of the FBI

 Przyznam, że zanim jeszcze zaczęłam czytać ,,Czas krwawego księżyca" miałam moment zwątpienia. Dopiero co skończyłam czytać Oppenheimera, wcześniej też czytałam dwa dosyć mocne reportaże i wydawało mi się, że to może być zły czas na kolejną książkę non-fiction. Jednak gdy tylko otworzyłam i zaczęłam, wiedziałam, że się nie oderwę i tylko zobowiązania sprawiły, że nie przeczytałam jej w jeden dzień.

,,Czas krwawego księżyca" to mocna, dosadna literatura faktu oparta na autentycznych wydarzeniach, które rozegrały się zaledwie 100 lat temu na terytorium Oklahomy. To tak odkryto złoża ropy a właścicielami tych terenów byli Indianie z plemienia Osagów. Ten fakt sprawił, że w przeciągu zaledwie kilku lat zaskakująco wielu członków plemienia straciło życie w okolicznościach, które delikatnie mówiąc, były zastanawiające. Bardzo długo te zbrodnie były tuszowane, bagatelizowane, ukrywane i dopiero w II połowie lat 20-tych raczkujące Biuro Śledcze, które później zostało przemianowane na FBI, pochyliło się nad nimi i zaczęło wyciągać na wierzch przerażającą prawdę oraz tajemnice, skrzętnie skrywane przez wiele osób.

,,Czas krwawego księżyca" jest książką non-fiction, bogatą w detale, szczegółową ale równocześnie napisaną niczym najlepszy, pełnokrwisty thriller. Od pierwszego zdania przykuwa uwagę, elektryzuje i powala. To bardzo autentyczna opowieść o zbrodni, chciwości, okrucieństwie, wyrachowaniu i rasizmie. Bezpośrednio i wręcz brutalnie i bez owijania w bawełnie przywołuje jeden z najmroczniejszych epizodów w historii Stanów Zjednoczonych. Chciwość, pragnienie władzy i chęć zagarnięcia roponośnych terenów staje się motorem bo najbardziej okrutnych działań. Osagowie są mordowani by ograbić ich z ich własności, traktowani są ja gorszy gatunek ludzi, odmawia im się praw oraz poczucia bezpieczeństwa. Są jak zaszczuta zwierzyna, otaczana przez drapieżniki.

Ale to także pretekst by pokazać początki jednej z najbardziej znanych instytucji śledczych na świecie czyli FBI. Potworne zbrodnie są narzędziem by udowodnić swoje racje oraz podwaliną, na której oprze się legenda założycielska FBI. To historia ludzkich ambicji, manipulacji i metod, które miały doprowadzić do celu chociaż nie zawsze zgadzały się z literą prawa.

Nie mogłam się oderwać od lektury. Byłam zszokowana, porażana, przepełniona zgrozą i niedowierzaniem. Jednak cały czas wracało do mnie porównanie z reportażem, który czytałam rok temu czyli ,,Siedem opadłych piór" - historii współczesnego rasizmu w Kanadzie. Skoro nadal dzieją się takie historie, nadal rasizm w stosunku do pierwszych narodów jest wszechobecny więc gdy dodamy pieniądze, ropę i władzę efekt może być tylko przerażająco spotęgowany. Ale nawet ta wiedza nie przygotuje na bezczelność, arogancję i wyrachowanie oraz właściwe popełnianie zbrodni na oczach innych. Terror w osadzie Osadów był jawny i wszechobecny a zmowa milczenia zapewniała mu bezkarność i zachęcała do większej zuchwałości. Myślę, że cokolwiek napiszę, moje słowa są zbyt delikatne, jednak David Grann zrobił to idealnie. Stworzył żywą opowieść, która boli. Jest pełna zwrotów akcji ale to boli, bo to się wydarzyło. To była rzeczywistość, która pociągnęła za sobą zbyt wiele ofiar a obecnie jest zupełnie zapomniana. Naprawdę polecam, bo tej książki nie da się szybko zapomnieć. 

p.s. WYZWANIE 2024 - Przeczytaj tyle ile masz wzrostu: 148,0 cm - 3,2 cm = 144,8 cm.    

,,Oppenheimer" Kai Bird, Martin J. Sherwin

Tytuł oryginału: American Prometheus: The Triumph and Tragedy of J. Robert Oppenheimer

 Film ,,Oppenheimer" był hitem minionych wakacji i prawie wszędzie widziałam zapowiedzi, odniesienia czy komentarze na jego temat. Nawet miałam w planach sama też go zobaczyć ale ... no właśnie na planach się skończyło. Dlatego z ogromną ciekawością podeszłam do książki bo przyznaję, że o postaci J. Roberta Oppenheimera i jego roli w najbardziej tragicznym wynalazku dziejów, nic nie wiedziałam. Początkowo byłam lekko przerażona objętością książki - ponad 700 stron pokrytych bardzo drobnym tekstem. Gdy jednak zaczęłam czytać byłam zaskoczona jak bardzo wchłonęła mnie ta biografia.

Myślę, że nie ma sensu tłumaczyć kim był Oppenheimer. Jeśli ktoś, tak jak ja, nie znał tej postaci, to z pewnością szybko nadrobi zaległości dzięki wikipedii albo nominowanego do Oscara filmu. Praca napisana przez K.Birda i M.J.Sherwina to zdecydowanie coś więcej niż typowa biografia. To zarazem próba nakreślenia postaci, tła osobistego oraz ogromnego, skomplikowanego kontekstu społeczno-politycznego. Z jednej strony doskonale przedstawiony jest rozwój osobowości Oppenheimera, nabieranie doświadczenia, okres nauki, zdobywanie kolejnych laurów, cała droga w kierunku niewątpliwego triumfu nauki by później przyszło gorzkie rozczarowanie, wątpliwości moralne i porażka osobista. Jego losy są niczym sinusoida, w której przeplatają się sukcesy z porażkami by finalnie kierować się ku tragedii. Ale to też monumentalne dzieło nie tylko o człowieku ale także o epoce. O szaleństwie, które ogarnęło świat wraz z wybuchem II wojny światowej. O Stanach Zjednoczonych tuż po wojnie, które drżały ze strachu przed szpiegostwem i w każdym dopatrywały się zdrady. O podsłuchach, podejrzeniach i celowym niszczeniu karier, w imię podejrzeń i pogłosek.

,,Oppenheimer. Triumf i tragedia ojca bomby atomowej" nie jest lekturą łatwą ale bardzo satysfakcjonującą. Monumentalna praca, nasycona szczegółami ale nie przytłaczająca. Przepełnione wielkimi nazwiskami, doskonale oddająca klimat okresu gdy fizyka triumfowała i dokonywały się kolejne przełomy. Czuć entuzjazm tych czasów, porywa atmosfera kolejnych odkryć i doskonale widać gdzie w tym wszystkim było miejsce Oppenheimera. Na tle lepiej uwidaczniają się jego indywidualne cechy oraz wiedza. Obserwujemy nie tylko rozwój nauki ale także przemianę osobistą, dotarcie do momentu, w którym odczuwa się moralną odpowiedzialność za dzieło, które się stworzyło, oraz wyrzuty sumienia za to co było tego efektem.  Oppenheimer przeszedł przez to wszystko dodatkowo stając się celem szalejącej polityki podejrzeń i poszukiwania komunistów. On też stał się ofiarą Zimnej Wojny. Podwójnie przegranym, przytłoczony własnym sumieniem oraz pozbawiony miejsca, które mu się słusznie należało.

Po lekturze książki lepiej rozumiem pewne elementy najnowszej historii świata. Bo to przede wszystkim fascynująca opowieść o jednostce na tle ogarniętego szaleństwem świata. To historia, która ma momenty, które mogą przytłoczyć, można zgubić się w nawale detali, nazwisk, skomplikowanych relacji ale cały czas w środku tego widać jedną postać, która nawet z kart książki powala charyzmą, której losy są bardziej zagmatwane niż w niejednej postaci, która przechodzi iście szekspirowską przemianę i wydaje się być jedyną, która widzi to co naprawdę stworzyła. To smutna, tragiczna opowieść o triumfie i porażce - i właśnie w takiej kolejności, co jest średnią motywujące. Mimo trudów, objętości i mnóstwa detali warto jednak po nią sięgnąć bo to lektura, której szybko się nie zapomni. 

p.s. WYZWANIE 2024 - Przeczytaj tyle ile masz wzrostu: 153,2 cm - 5,2 cm = 148,0 cm.